تضمین حیات بشر با سلامت اقیانوس ها
مراسم روز جهانی اقیانوس‌ها در هشتم ماه ژوئن در سراسر جهان برگزار می‌شود تا یادآور اهمیت نقش اقیانوس‌ها در زندگی انسان‌ها باشد.
این روز توسط سازمان ملل برگزار می‌شود تا نقش اقیانوس‌ها در زندگی روزمره بشر را برجسته کند و الهام‌بخش اقداماتی برای محافظت از اقیانوس‌ها و استفاده پایدار از منابع دریایی شود.
تاریخ روز اقیانوس‌ها
طبق وب‌سایت سازمان ملل متحد، روز جهانی اقیانوس‌ها همه‌ساله در ۸ ژوئن در سراسر جهان جشن گرفته می‌شود. این روز نخستین بار در سال ۱۹۹۲ پس از کنفرانس محیط‌زیست سازمان ملل در ریودوژانیرو نامگذاری شد. در سال ۲۰۰۸، مجمع عمومی سازمان ملل تصمیم گرفت که از ۸ ژوئن ۲۰۰۹، این روز به‌عنوان “روز جهانی اقیانوس‌ها” تجلیل شود.
اهمیت روز جهانی اقیانوس‌ها
میزان افزایش آلودگی اقیانوس‌ها تحت تاثیر عملکرد انسان‌ها نگران‌کننده است. زباله‌های پلاستیکی، کاهش سطح آب، ناخالصی‌های موجود در آب و سایر موارد باعث آسیب‌های گسترده به اقیانوس‌ها می‌شود و زمان آن فرا رسیده است که برای حفظ اقیانوس‌ها اقدامات جدی انجام دهیم. در روز جهانی اقیانوس، افراد گرد هم جمع‌می‌شوند و در مورد روش‌های نوآورانه برای نجات اقیانوس‌ها برای نسل کنونی و نسل‌های آینده گفت‌وگو می‌کنند.
موضوع روز جهانی اقیانوس‌ها ۲۰۲۰
موضوع روز جهانی اقیانوس ۲۰۲۰ “نوآوری در پایداری اقیانوس” نامگذاری شده است. در این روز، مردم برای افزایش آگاهی از اهمیت اقیانوس‌ها، برنامه‌ها، سمینارها، راهپیمایی‌ها و مراسم مختلف دیگری برگزار می‌کنند. جشن‌های امسال به دلیل همه‌گیر کروناویروس به‌صورت آنلاین برگزار می‌شود.
نقش اقیانوس‌ها در حیات
در حال حاضر، همه‌گیری کروناویروس بر زندگی بشر تاثیر گذاشته اما بشر نیز با اقدامات خود بر زندگی کره زمین تاثیر منفی داشته و با آسیب به اقیانوس‌ها حیات را در معرض تهدید قرار داده است.
اقیانوس‌ها در تامین هوای تنفسی، غذایی که می‌خوریم و سوختی که مصرف می‌کنیم، تاثیر بسزایی دارند اما همواره توسط بشر مورد تهدید قرار گرفتند. در روز جهانی اقیانوس‌ها باید نگاهی دیگر به اقیانوس‌ها و دریاها داشت و بیش از گذشته از آنها محافظت کرد.
پاکسازی هوا
از جنگل‌های بارانی اغلب به‌عنوان ریه‌های زمین یاد می‌شود، اما نقش اقیانوس‌ها در این مورد فراموش‌شده، خوب است بدانید موجودات ریز در اقیانوس‌ها بیش از نیمی از اکسیژن جهان را تولید می‌کنند.
اقیانوس‌ها و موجودات زنده ساکن آنها نیز تقریبا یک‌چهارم دی‌اکسید کربن موجود در هوا را جذب می‌کنند. این روند به کاهش مقدار دی‌اکسید کربن در جو زمین کمک می‌کند و از گرم شدن کره زمین محافظت می‌کند اما هنگامی‌که اقیانوس‌ها دی‌اکسید کربن را جذب می‌کنند، اسیدی‌تر می‌شوند. امروزه اقیانوس‌ها اسیدی‌تر از حداقل ۸۰۰هزار سال پیش شدند و این میزان اسید بر گونه‌های دریایی ازجمله پلانکتون ، صدف‌ها و مرجان‌ها تاثیر زیادی داشته است.ضروری است که ما میزان انتشار دی‌اکسیدکربن را کاهش دهیم و باید برای تغییر اقدامات خاصی انجام دهیم.
تامین سوخت موردنیاز بشر
مزارع بادی دریایی، موج و قدرت جزر و مد پتانسیل عظیمی برای تامین انرژی تجدید پذیر جهانی دارند که موجب کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی می‌شوند.
البته اقیانوس‌ها منبع مهمی از این سوخت‌های فسیلی هستند و بیش از یک‌چهارم از کل نفت و گاز از این منبع تامین می‌شود.
اما میلیون‌ها گالن نفت هرساله به دلایل مختلفی ازجمله نشت طبیعی، حفاری و نشت از کشتی و خطوط لوله اقیانوس‌ها را آلوده می‌کنند. روغن حاصل از سوخت در جاده‌ها و مواد آلوده دیگر نیز به اقیانوس‌ها و دریاها جاری می‌شوند.
نشت نفت تهدیدکننده زندگی موجودات دریایی است. دلفین‌ها نفت را استنشاق می‌کنند و موجب آسیب به ریه‌های آنها می‌شود، به ماهی‌ها آسیب می‌زند، لاک‌پشت‌ها را به دام می‌اندازد و باعث می‌شود پر پرندگان نتوانند آب را دفع کنند و باعث مرگ آنها از هیپوترمی (کم گرمایی) می‌شود. بهبود اکوسیستم به دلیل رخداد چنین رویدادی چندین دهه زمان لازم دارد.
تنظیم آب‌وهوا
اقیانوس‌ها حدود ۷۰ درصد سطح زمین را پوشش می‌دهند و در تنظیم آب‌وهوا ما نقش اساسی دارند. آنها دمای هوا را از گرمای بیش‌ازحد و سرمای بیش‌ازاندازه حفظ می‌کنند و آب آنها تبخیر و به‌صورت ابر در نقاط دورتر موجب بارندگی می‌شوند.
اقیانوس‌ها با جذب گرما در برابر گرم شدن کره زمین فعال هستند. بیش از ۹۰درصد گرمایش‌هایی که طی ۵۰ سال گذشته روی زمین اتفاق افتاده در اقیانوس‌ها رخ‌داده است. اما گرمای اضافی باعث گسترش آب اقیانوس‌ها می‌شود و باعث افزایش سطح دریا و تهدید جوامع ساحلی در سراسر جهان نیز می‌شود.وقتی دریاها خیلی داغ می‌شوند زندگی دریایی در معرض خطر قرار می‌گیرد و مرجان‌ها گرسنه و سفید می‌شوند. در سال‌های اخیر، صخره‌های دریایی در سراسر جهان شاهد رویداد سفیدکننده انبوه بودند.
پناهگاه حیات‌وحش
تاکنون دانشمندان حدود ۲۵۰هزار گونه دریایی شناسایی کردند، اما بیش از ۸۰درصد اقیانوس‌ها هنوز کشف نشده‌اند و محققان تخمین می‌زنند از هر ۱۰ گونه موجود ساکن ۹ نمونه هنوز کشف نشده است.
آلودگی‌های پلاستیکی به اکوسیستم‌ها آسیب می‌زنند. هرساله میلیون‌ها تن پلاستیک در اقیانوس‌ها رها می‌شوند و موجودات دریایی را کشته و زخمی می‌کنند. ذرات پلاستیکی ریز به بدن موجودات دریایی نفوذ کرده و در غذای مصرفی بشر نیز مشاهده می‌شود.
کودهای شیمیایی از زمین‌های زراعی به دریاها سرازیر می‌شوند و موجب تغذیه جلبک‌ها و رشد آنان می‌شوند و در حال حاضر بیش از ۴۰۰ “منطقه مرده” در اقیانوس ایجاد کرده‌اند. این مناطق اکسیژن زیادی مصرف کرده و اکسیژن مصرفی موجودات دریایی را تحت تاثیر قرار می‌دهند.
تغذیه
در سطح جهان، حدود ۱۵درصد پروتئین مصرفی از غذاهای دریایی حاصل می‌شود. با افزایش جمعیت انسانی و توسعه فناوری‌های ماهیگیری در مقیاس صنعتی، در حال حاضر، غذاهای دریایی دو برابر بیشتر از سال ۱۹۷۰ خورده می‌شود.
ماهیگیری تجاری نیز باعث شده است که بیش از ۹۰درصد ذخایر ماهی‌های دریایی به‌طور کامل صید شوند. ماهیگیری بیش‌ازحد موجب از بین بردن ماهی‌های بزرگ‌تر شده و میزان تولیدمثل را کاهش داده و باعث کاهش ذخایر ماهی‌ها شده است. همچنین صدها میلیون انسان را که به دلیل غذا و درآمد خود به ماهیگیری وابسته‌اند را تهدید می‌کند.
زمان باقی است
ممکن است اوضاع بسیار نامساعد به نظر برسد، اما برای ایجاد تغییر خیلی دیر نیست.در ماه آوریل، گروهی از دانشمندان سراسر جهان دریافتند که اگر به مواردی که اقیانوس‌های جهان را در معرض آسیب قرار داده است توجه شود، زندگی دریایی می‌تواند در ۳۰ سال آینده به سطح سالم برسد.
محققان تاکید کردند با ایجاد مناطق محافظت‌شده دریایی می‌توان زندگی بسیاری از صخره‌های مرجانی را نجات داد.
برندگان جوایز روز جهانی اقیانوس‌ها
جسیکا لایتمانیس
لاستیکی از جلبک دریایی ایجاد کرده که می‌تواند جایگزین لاستیک مصنوعی اتومبیل شود. این طراحی موجب سلامت اقیانوس‌ها و کاهش آلودگی پلاستیک در دریا می‌شود.
سیمون بانکر
با استفاده از آموزش ماشین Google Teachable قایق ماهیگیری هوشمند طراحی کرده است. این سیستم به‌طور خودکار از صید ماهی‌های در حال انقراض جلوگیری کرده و امکان صید ماهی بیش از میزان مجاز را متوقف می‌کند.
دیوید ابوت
اثر میکروبی اکوسیستم‌های دریایی را برای درک میکروب‌های کلیدی مرتبط با صخره‌های سالم یا ضعیف را ارزیابی می‌کند.
ریتا د هیر
با استفاده از نیروگاه‌های پایدار، سوخت‌رسانی به مکان‌های مسکونی و تحقیقاتی، آزمایشگاه‌ها، استخرها و حوضچه‌ها برای بازسازی سکونت موجودات دریایی و از بین بردن پلاستیک را اجرا کرده است.
منابع:
zeenews.india.com
blog.csiro.au
us.cnn.com
